(ex-)Partnergeweld
Wat is (ex-)partnergeweld?
(Ex-)partnergeweld is een groot probleem in Nederland. Het grootste deel van het huiselijk geweld betreft (ex-)partnergeweld. In de meeste gevallen treft het geweld vooral vrouwen, maar ook mannen kunnen slachtoffer zijn van geweld door hun (ex-)partner.
Er zijn verschillende vormen van geweld door een (ex-)partner. In de praktijk gaat het vaak om combinaties van geweld.
-
Lichamelijk geweld
Dit omvat elke vorm van lichamelijk geweld, zoals slaan, duwen, schoppen, en andere fysieke aanvallen.
-
Emotioneel geweld
Dit kan bestaan uit manipulatie, vernedering, controle, verbale mishandeling, bedreigingen en isolatie van familie/vrienden.
-
Seksueel geweld
Seksuele handelingen die worden opgedrongen zonder instemming, waaronder verkrachting binnen een relatie. Soms beseft een slachtoffer niet helemaal dat wat er is gebeurd binnen de relatie, verkrachting is. Dat kan voor zowel slachtoffer als dader gelden. Seks tegen iemands wil kan goed worden gepraat uit ongeloof, angst of liefde voor de partner. Het is goed om te realiseren dat iedere seksuele handeling waarvoor geen toestemming wordt gegeven, seksueel misbruik of verkrachting is.
Seksueel geweld door de partner kan ernstige vormen aannemen. Veel hulpverleners vragen bij partnermishandeling niet of er ook sprake is van seksueel geweld. Met het aanpakken en stoppen van fysiek geweld stopt niet automatisch ook het seksueel geweld. Daarom is doorvragen erg belangrijk.
-
Intieme terreur
Hierbij gaat het om dwingende controle en dwang van een (ex-)partner richting de ander. Het zijn voornamelijk mannelijke plegers en vrouwelijke slachtoffers. Het geweld uit zich in het isoleren, vernederen en intimideren van het slachtoffer. Het kan leiden tot ernstig fysiek letsel en seksueel geweld. Jaloezie, krenking en wraak spelen vaak een rol. De pleger heeft vaak kenmerken van borderline, narcisme of anti-sociale persoonlijkheidsproblematiek.
-
Stalking
Herhaaldelijk lastigvallen, volgen, of intimideren, vaak na het beëindigen van een relatie.
-
Femicide
Het doden van een vrouw door een (ex-)partner, het extreme einde van een patroon van mishandeling.
Hoe herken je (ex-)partnergeweld?
Signalen herkennen van huiselijk geweld tussen partners is moeilijk. Veel mensen schamen zich dat hun partner hen slaat, bedreigt of financieel misbruikt. Vaak zijn slachtoffers ook bang voor de gevolgen als iemand erachter komt. Ze doen er alles aan om partnermishandeling verborgen te houden. Bovendien is iedere situatie met geweld anders en reageert ieder mens verschillend.
Wat kun je doen tegen (ex-)partnergeweld?
Geweld door een (ex-)partner heeft ernstige gevolgen voor slachtoffers. Het kan leiden tot lichamelijke verwondingen en angststoornissen, depressie, slaapstoornissen en posttraumatische stressstoornis. Soms heeft (ex-)partnergeweld fatale gevolgen voor vrouwen (femicide).
In iedere situatie is het van groot belang dat het geweld zo snel mogelijk stopt. Als omstander kun je van grote betekenis zijn. Lees hier wat je kunt doen wanneer je een vermoeden hebt van (ex-)partnergeweld bij iemand in je omgeving.
-
Verzamel informatie en signalen
Probeer zoveel mogelijk informatie te verzamelen over de situatie. Let op signalen of gedragingen die kunnen duiden op (ex-)partnergeweld. Dit kan helpen om een beter beeld te krijgen van wat er speelt.
-
Praat met anderen
Je bent vast niet de enige die het slachtoffer kent. Het is fijn om je zorgen te delen met anderen die het slachtoffer kennen. Denk bijvoorbeeld aan: familieleden/vrienden/buren van het slachtoffer, een maatschappelijk werker of een wijkagent. Als er kinderen zijn: leraren of andere ouders op school. Praat met anderen over je zorgen, want samen weet je vaak meer. Misschien hoorde jij iets en heeft een ander iets gezien. In dat geval kom je er samen achter of er echt iets aan de hand is. En als je je zorgen deelt, kun je ook samen nadenken over hoe je het stel kunt helpen.
-
Praat met het slachtoffer
Kun je een moment alleen zijn met degene om wie je je zorgen maakt? Dan is een praatje maken een goed idee. Zo kom je erachter of dat wat je gehoord of gezien hebt klopt, en of er iets is dat jij kunt doen om te helpen. Laat merken dat je geïnteresseerd bent in hoe het met hem of haar gaat. Zo weet het slachtoffer dat hij of zij niet alleen is. Stel daarna voorzichtig een open vraag over dat waar je je zorgen om maakt. Mensen die mishandeld worden schamen zich vaak voor hun situatie. Niemand vindt het fijn om als slachtoffer gezien te worden. De kans is daarom groot dat je niet meteen na één gesprek weet of je zorgen terecht zijn. Soms heb je meerdere gesprekken nodig om het vertrouwen te winnen, zodat iemand durft te vertellen wat er echt aan de hand is. Wees dus geduldig en probeer na een tijdje nog eens een gesprek aan te knopen. Geef aan dat je deur altijd openstaat en bijvoorbeeld dat de kinderen altijd bij jou terecht kunnen. Je kunt de persoon niet uit de situatie halen, maar je kunt wel iemand helpen om hulp te zoeken, als hij of zij eraan toe is.
-
Praat met de pleger
De kans is groot dat je niet zeker weet of er iets aan de hand is. Als je je er veilig bij voelt, kun je daarom degene van wie je denkt dat die de ander slecht behandelt, vragen hoe het eigenlijk gaat. Misschien is er niets aan de hand, of worden stressvolle omstandigheden hem of haar simpelweg te veel. Dan heeft ook de pleger hulp nodig.
-
Schakel professionele hulp in
Hieronder vind je hulporganisaties die jou verder kunnen helpen wanneer jij (ex-)partnergeweld vermoedt en/of bang bent voor de veiligheid van iemand in jouw omgeving.